Teatr w Zielonej Górze między zakończeniem II wojny światowej a inauguracją sceny publicznej
PDF

Keywords

Zielona Góra
theater
Róża Gella-Czerska
theater inauguration

How to Cite

Michalak, Hubert. 2022. “Teatr W Zielonej Górze między zakończeniem II Wojny światowej a Inauguracją Sceny Publicznej”. In Gremium. Studies in History, Culture and Politics, no. 16 (December), 167-84. https://doi.org/10.34768/ig.vi16.401.

Abstract

This article is focused on theatrical activity in Zielona Góra between 1945 and 1951. It covers non-professional activities, an early attempt to launch a public stage and Róża Gella-Czerska's successful work.

Using only a few preserved sources, the author attempts to describe the specific atmosphere of post-war Zielona Góra. Despite the preservated theater building, no theater was opened in the city - unlike in many Polish cities in the early post-war period. The first attempt to appoint a director turned out to be misguided: the artist appointed by the city was the theater director for only a few months. After he left, the city had to content itself for several years with non-professional performances by groups affiliated with local industrial plants. In 1951, Róża Gella-Czerska was offered the position of director and agreed to take it, leading to the first premiere of a public theatre in Zielona Góra - Aleksander Fredro's Revenge (Zemsta).

As an appendix, the author includes two found press articles devoted to the premiere, reprinted for the first time since 1951.

https://doi.org/10.34768/ig.vi16.401
PDF

References

BIBLIOGRAFIA
książki
1 M. Fik, Kultura polska po Jałcie: kronika lat 1944-1981, t. 1, Warszawa 1991.
2 M. Fik, Trzydzieści pięć sezonów: teatry dramatyczne w Polsce w latach 1944-1979, Warszawa 1981.
3 Lubuski słownik biograficzny, red. H. Szczegóła, Zielona Góra 1984.
4 I. Ładosiówna, Pierwsze kroki [w:] 15 lat lubelskiego teatru dramatycznego: 1944-1959, Lublin 1959.
5 J. P. Majchrzak, Wędrowanie w przeszłość, Zielona Góra 2005.
6 S. Marczak-Oborski, Teatr czasu wojny: polskie życie teatralne w latach II wojny światowej (1939-1945), Warszawa 1967.
7 J. Nowosielska-Sobel, Oświata i życie kulturalne [w:] Dolny Śląsk. Monografia historyczna, red. W. Wrzesiński, Wrocław 2006.
8 Program jubileuszowy pięciolecia Państwowego Teatru Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra 1956.
9 R. Rudiak, Życie literackie na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-2000, Zielona Góra 2015.
10 Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980, t. II, PWN Warszawa 1994.
11 M. Turski, Takie to były czasy, Zielona Góra 1973.
12 M. Waszkiel, Dzieje teatru lalek w Polsce 1944-2000, Warszawa 2012.
czasopisma
13 A. Buck, »Lubuski Teatr w Zielonej Górze 1951-2007. Teatr małej ojczyzny w systemie kultury«. Przed powstaniem monografii [w:] „Studia zielonogórskie” tom XX, Zielona Góra 2014.
14 H. Bohuta-Stąpel, »Zielony Kot« puszcza perskie oko czyli wycinek z historii kabaretów zielonogórskich (fragment eseju »Zielonogórski siostrzeniec podkasanej Muzy«) [w:] „Pro-Libris” nr 3/2012.
15 Akademie młodzieżowe w dniu 1-go i 3-go maja [w:] „Gazeta lubelska – niezależne pismo demokratyczne”, nr 80, 9 maja 1945.
16 Wiktor, Inauguracyjne przedstawienie Teatru Ziemi Lubuskiej »Zemsta« – Fredry na scenie zielonogórskiej [w:] „Gazeta zielonogórska. Organ Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej” nr 316, 4 grudnia 1951.
17 B. Soliński, Lubuski bilans teatralny [w:] „Rocznik lubuski” 1978.
18 Nasi towarzysze twórcami dramatów scenicznych [w:] „Młodzi idą” nr 38/1946.
19 J. Cieślak, Naszą siłą jest zespołowość, Rzeczpospolita, 2 czerwca 2017.
20 J. Strychalski, O początkach nieco inaczej, „Nadodrze” nr 26 (246)/1971.
21 G. Hoszowska-Siarkiewicz, Od amatorstwa do sceny zawodowej [w:] „Głos Wielkopolski” nr 63/1993.
22 J. Opaska, Stadthalle Oskara Kaufmanna w Zielonej Górze [w:] „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” nr 4/2002, s. 342-360.
23 W dniu dzisiejszym rozpoczyna swą działalność »Teatr Ziemi Lubuskiej« w Zielonej Górze [w:] „Gazeta zielonogórska. Organ Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej” nr 308, 24-25 listopada 1951.
24 Z. Haczek, Wtedy była »Zemsta«, teraz jest »Piaf« [w:] „Gazeta Lubuska” nr 274, 24 listopada 2016.
netografia
25 http://encyklopediateatru.pl/osoby/15634/roza-gella-czerska [dostęp: 29 grudnia 2017]
26 http://www.pwst.krakow.pl/data/modules/pliki/obr_s5152.html [dostęp: 22 grudnia 2017]
27 http://teatr.zgora.pl/o-nas/historia/ [dostęp: 22 grudnia 2017]
28 http://www.theatre-architecture.eu/pl/db/?theatreId=271&detail=history [dostęp: 22 grudnia 2017]
29 http://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/publication/12942/edition/11966/content?ref=desc [dostęp: 8 grudnia 2021]
30 http://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/publication/12997/edition/11974/content?ref=desc [dostęp: 23 grudnia 2017]