Abstract
The article presents stereotypes concerning the history of Warmia and Mazury, i.e. the southern part of the former Prussian lands, which has been within the borders of the Polish state since World War II. The introduction discusses stereotype, borderlands and cultural heritage, in relation to the area of the current Warmian-Masurian Voivodeship. Afterwards, four stereotypical issues are discussed in detail: 1) Warmia and Mazury are one land, 2) Warmia and Mazury were inhabited only by Germans and Poles, 3) Rightful owners always take care of their property, 4) Russian officers in East Prussia only murdered and raped. Other stereotypes are also briefly addressed, i.e. 1) All castles in Warmia and Mazury are Teutonic, 2) Władysław Jagiełło was a defender against the Teutonic Knights, 3) The Bishop-led Warmia always was pro-Polish, 4) Germans occupied the area of Warmia and Mazury during World War II 5) Huge destruction of the history and economy of Warmia and Mazury resulted from warfare. In the conclusion, the thesis is made education about the region and respect for multiculturalism create a chance to eliminate stereotypical thinking about the history and cultural heritage of Warmia and Mazury.
References
Achremczyk S., Historia Warmii i Mazur, t. 1-2, Olsztyn 2011-2012.
Achremczyk S., Warmia, Olsztyn 2000.
Białuński G., Jasiński G.,, A breif history of Warmia and Mazury, Dąbrówno 2014 M.
Białuński G., Osadnictwo regionu wielkich jezior mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Dęby R., Olecko. Czasy, ludzie, zdarzenia, Olecko 2000.
Domagała B., Mniejszość niemiecka na Warmii i Mazurach. Rodowód kulturowy, organizacja, tożsamość, Olsztyn 1996.
Gieszczyński W., Państwowy Urząd Repatriacyjny w osadnictwie na Warmii i Mazurach (1945-1950), Olsztyn 1999.
Hochleitner J., Ewangeliccy pielgrzymi w Świętej Lipce. Z dziejów pogranicza warmińsko-mazurskiego, „Mrągowskie Studia Humanistyczne”, T. 2, 2000.
Jackiewicz-Garniec M., Garniec M., Burgen im Deutschordensstaad Preussen: Pomesanien, Oberland, Ermland, Masuren, mit einem Vorwort von M. Arszyński, J. Trupinda, Olsztyn 2009.
Jackiewicz-Garniec M., Garniec M., Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich. Dobra utracone czy ocalone, Olsztyn 1999.
Jagucki A., Mazurskie dole i niedole. Wspomnienia i refleksje z lat pracy na Mazurach, Olsztyn 2004.
Jasiński G., Mazurzy w drugiej połowie XIX wieku. Kształtowanie się świadomości narodowej, Olsztyn 1994.
Jasiński J., Czy wspólne dziedzictwo na Warmii i Mazurach? Z zagadnień współczesnej świadomości historycznej, „Echa Przeszłości”, T. 9, 2009.
Jasiński J., Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku. Narodziny i rozwój, Olsztyn 1983.
Jóźwiak S., Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409-1411, Malbork 2010 J. Chłosta, Biografie Niemców z Prus Wschodnich. Leksykon. Biographien Deutscher aus Ostpreussen. Lexikon, Olsztyn 2010.
Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996.
Lewandowska I. , Trudne dziedzictwo ziemi. Warmia i Mazury 1945-1989, Olsztyn 2012.
Lewandowska I., Dziedzictwo kulturowe − problemy terminologiczne, zakres pojęciowy, podejście badawcze, w: Róbcie teatr… Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Bohdanowi Głuszczakowi, red. I. Grzesiak, A. Naruszewicz-Duchlińska, A. Staniszewski, Olsztyn 2007.
Lewandowska I., Historyczna świadomość regionalna. Z badań nad młodzieżą licealną Warmii i Mazur, Olsztyn 2003.
Lewandowska I., Konserwatorskie zwierzenia. Rozmowy z Lucjanem Czubielem konserwatorem zabytków w Olsztynie 1956-1993. Wywiad – rzeka. Materiały źródłowe, Olsztyn 2015.
Lewandowska I., Palaces of the Prussian aristocracy in the social reality of the Polish People’s Republic. The case of Sztynort 1945-1989, w: Between Oblivion and the New order. From research on relationships among memory cultures in former East Prussia after World War Two. Studies and sketches, red. K. Narojczyk, Olsztyn 2014.
Lewandowska I., Specyfika kulturowa południowej Warmii, w: I. Lewandowska, E. Cyfus, Magiczne wsie południowej Warmii. Przewodnik historyczno-kulturowy, Olsztyn 2018.
Lewandowska I., Stosunek Armii Czerwonej i ludności polskiej do zastanego dziedzictwa kulturowego na Warmii i Mazurach w latach 1945-1948, w: Prawnokarne i kryminologiczne aspekty ochrony dziedzictwa kultury pogranicza, red. M. Duda, Sz. M. Buczyński, Olsztyn 2021.
Lewandowska I., Zabezpieczanie zbiorów bibliotecznych w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej na terenie Warmii i Mazur, w: Zabytkowe zbiory biblioteczne w województwie warmińsko-mazurskim. Stan zachowania, red. Z. Jaroszewicz-Pieresławcew, D. Konieczna, Olsztyn 2015.
Łaniec D., Województwo olsztyńskie w latach 1945-1948. Studia z odbudowy pozarolniczych działów gospodarki, Olsztyn 1978.
Łoziński S., Struktura narodowościowa Polski i polityka państwa wobec mniejszości w latach 1989-1992, „Kultura i Społeczeństwo” 1992, nr 3.
Macrae C.N., Stangor Ch., Hewstone M., Stereotypy i uprzedzenia, tłum. M. Majchrzak, A. i M. Kacmajor, A. Nowak, Gdańsk 1999.
Małłek J., Regionalna tożsamość oraz etniczne i konfesjonalne mniejszości w Prusach w czasach nowożytnych, Toruń 1995.
Mazur Z., Dziedzictwo wyłączne, podzielone, wspólne, w: Wspólne dziedzictwo? Ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na ziemiach zachodnich i północnych, Poznań 2000.
Nikitorowicz J., Pogranicze szansą kształtowania tolerancji jako wyzwania dla edukacji, w: Edukacja międzykulturowa w kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów, red. J. Nikitorowicz, Białystok 19999.
Nikitorowicz J., Szanse i zagrożenia tożsamości rodzinnej na pograniczu kultur, w: Rodzina wobec wyzwań edukacji międzykulturowej, red. J. Nikitorowicz, Białystok 1997.
Piechocki S., Olsztyn magiczny, Olsztyn 2002.
Pniewska J., Badania historyczne nad stereotypami etnicznymi, „Wiadomości Historyczne” 1999, nr 1.
Rarek S., Moja babcia i ja w dawnym Tomaszkowie, „Jomen-Post” 2016, nr 36.
Reszke I., Niektóre kontrowersje wokół teorii stereotypów grup społecznych, „Kultura i Społeczeństwo” 1995, nr 3.
Sakson A., Mazurzy – społeczność pogranicza, Poznań 1993.
Sakson A., Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Poznań 1998.
Szyfer A., Warmiacy. Studium tożsamości, Poznań 1996.
Tomaszewski A., Steinort/Sztynort – wspólne dziedzictwo?, w: Sztynort – utracone dziedzictwo czy szansa na ocalenie? Konserwacja i zagospodarowanie pałacu w Sztynorcie – wspólna polsko-niemiecka inicjatywa. Materiały z konferencji, Olsztyn 5-6 listopada 2008 r., red. I. Liżewska, Olsztyn [2009].
Wilska-Duszyńska B., Rozważania o naturze stereotypów etnicznych, „Studia Socjologiczne” 1971, nr 3.
Włodarski J.A., Stosunek Armii Czerwonej i polskich organów bezpieczeństwa do ludności niemieckiej na obszarze powiatu pasłęckiego w latach 1945-1947, w: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną. XVI-XX wiek. Księga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego, red. Z. Rondomańska, Olsztyn 2006.
Wspólne dziedzictwo. Polsko-niemiecka współpraca konserwatorska 1970-2000. Das Gemeinsame Kulturerbe. Die deutsch-polnische Zusammenarbeit In der Denkmalpflege 1970-2000, red. A. Tomaszewski, D. Winterfeld, Warszawa 2001.
Zientara-Malewska M., Śladami twardej drogi, Warszawa 1966.
Achremczyk S., Warmia, Olsztyn 2000.
Białuński G., Jasiński G.,, A breif history of Warmia and Mazury, Dąbrówno 2014 M.
Białuński G., Osadnictwo regionu wielkich jezior mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Dęby R., Olecko. Czasy, ludzie, zdarzenia, Olecko 2000.
Domagała B., Mniejszość niemiecka na Warmii i Mazurach. Rodowód kulturowy, organizacja, tożsamość, Olsztyn 1996.
Gieszczyński W., Państwowy Urząd Repatriacyjny w osadnictwie na Warmii i Mazurach (1945-1950), Olsztyn 1999.
Hochleitner J., Ewangeliccy pielgrzymi w Świętej Lipce. Z dziejów pogranicza warmińsko-mazurskiego, „Mrągowskie Studia Humanistyczne”, T. 2, 2000.
Jackiewicz-Garniec M., Garniec M., Burgen im Deutschordensstaad Preussen: Pomesanien, Oberland, Ermland, Masuren, mit einem Vorwort von M. Arszyński, J. Trupinda, Olsztyn 2009.
Jackiewicz-Garniec M., Garniec M., Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich. Dobra utracone czy ocalone, Olsztyn 1999.
Jagucki A., Mazurskie dole i niedole. Wspomnienia i refleksje z lat pracy na Mazurach, Olsztyn 2004.
Jasiński G., Mazurzy w drugiej połowie XIX wieku. Kształtowanie się świadomości narodowej, Olsztyn 1994.
Jasiński J., Czy wspólne dziedzictwo na Warmii i Mazurach? Z zagadnień współczesnej świadomości historycznej, „Echa Przeszłości”, T. 9, 2009.
Jasiński J., Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku. Narodziny i rozwój, Olsztyn 1983.
Jóźwiak S., Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409-1411, Malbork 2010 J. Chłosta, Biografie Niemców z Prus Wschodnich. Leksykon. Biographien Deutscher aus Ostpreussen. Lexikon, Olsztyn 2010.
Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996.
Lewandowska I. , Trudne dziedzictwo ziemi. Warmia i Mazury 1945-1989, Olsztyn 2012.
Lewandowska I., Dziedzictwo kulturowe − problemy terminologiczne, zakres pojęciowy, podejście badawcze, w: Róbcie teatr… Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Bohdanowi Głuszczakowi, red. I. Grzesiak, A. Naruszewicz-Duchlińska, A. Staniszewski, Olsztyn 2007.
Lewandowska I., Historyczna świadomość regionalna. Z badań nad młodzieżą licealną Warmii i Mazur, Olsztyn 2003.
Lewandowska I., Konserwatorskie zwierzenia. Rozmowy z Lucjanem Czubielem konserwatorem zabytków w Olsztynie 1956-1993. Wywiad – rzeka. Materiały źródłowe, Olsztyn 2015.
Lewandowska I., Palaces of the Prussian aristocracy in the social reality of the Polish People’s Republic. The case of Sztynort 1945-1989, w: Between Oblivion and the New order. From research on relationships among memory cultures in former East Prussia after World War Two. Studies and sketches, red. K. Narojczyk, Olsztyn 2014.
Lewandowska I., Specyfika kulturowa południowej Warmii, w: I. Lewandowska, E. Cyfus, Magiczne wsie południowej Warmii. Przewodnik historyczno-kulturowy, Olsztyn 2018.
Lewandowska I., Stosunek Armii Czerwonej i ludności polskiej do zastanego dziedzictwa kulturowego na Warmii i Mazurach w latach 1945-1948, w: Prawnokarne i kryminologiczne aspekty ochrony dziedzictwa kultury pogranicza, red. M. Duda, Sz. M. Buczyński, Olsztyn 2021.
Lewandowska I., Zabezpieczanie zbiorów bibliotecznych w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej na terenie Warmii i Mazur, w: Zabytkowe zbiory biblioteczne w województwie warmińsko-mazurskim. Stan zachowania, red. Z. Jaroszewicz-Pieresławcew, D. Konieczna, Olsztyn 2015.
Łaniec D., Województwo olsztyńskie w latach 1945-1948. Studia z odbudowy pozarolniczych działów gospodarki, Olsztyn 1978.
Łoziński S., Struktura narodowościowa Polski i polityka państwa wobec mniejszości w latach 1989-1992, „Kultura i Społeczeństwo” 1992, nr 3.
Macrae C.N., Stangor Ch., Hewstone M., Stereotypy i uprzedzenia, tłum. M. Majchrzak, A. i M. Kacmajor, A. Nowak, Gdańsk 1999.
Małłek J., Regionalna tożsamość oraz etniczne i konfesjonalne mniejszości w Prusach w czasach nowożytnych, Toruń 1995.
Mazur Z., Dziedzictwo wyłączne, podzielone, wspólne, w: Wspólne dziedzictwo? Ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na ziemiach zachodnich i północnych, Poznań 2000.
Nikitorowicz J., Pogranicze szansą kształtowania tolerancji jako wyzwania dla edukacji, w: Edukacja międzykulturowa w kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów, red. J. Nikitorowicz, Białystok 19999.
Nikitorowicz J., Szanse i zagrożenia tożsamości rodzinnej na pograniczu kultur, w: Rodzina wobec wyzwań edukacji międzykulturowej, red. J. Nikitorowicz, Białystok 1997.
Piechocki S., Olsztyn magiczny, Olsztyn 2002.
Pniewska J., Badania historyczne nad stereotypami etnicznymi, „Wiadomości Historyczne” 1999, nr 1.
Rarek S., Moja babcia i ja w dawnym Tomaszkowie, „Jomen-Post” 2016, nr 36.
Reszke I., Niektóre kontrowersje wokół teorii stereotypów grup społecznych, „Kultura i Społeczeństwo” 1995, nr 3.
Sakson A., Mazurzy – społeczność pogranicza, Poznań 1993.
Sakson A., Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Poznań 1998.
Szyfer A., Warmiacy. Studium tożsamości, Poznań 1996.
Tomaszewski A., Steinort/Sztynort – wspólne dziedzictwo?, w: Sztynort – utracone dziedzictwo czy szansa na ocalenie? Konserwacja i zagospodarowanie pałacu w Sztynorcie – wspólna polsko-niemiecka inicjatywa. Materiały z konferencji, Olsztyn 5-6 listopada 2008 r., red. I. Liżewska, Olsztyn [2009].
Wilska-Duszyńska B., Rozważania o naturze stereotypów etnicznych, „Studia Socjologiczne” 1971, nr 3.
Włodarski J.A., Stosunek Armii Czerwonej i polskich organów bezpieczeństwa do ludności niemieckiej na obszarze powiatu pasłęckiego w latach 1945-1947, w: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną. XVI-XX wiek. Księga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego, red. Z. Rondomańska, Olsztyn 2006.
Wspólne dziedzictwo. Polsko-niemiecka współpraca konserwatorska 1970-2000. Das Gemeinsame Kulturerbe. Die deutsch-polnische Zusammenarbeit In der Denkmalpflege 1970-2000, red. A. Tomaszewski, D. Winterfeld, Warszawa 2001.
Zientara-Malewska M., Śladami twardej drogi, Warszawa 1966.